Przeglądając oferty kredytów na ogół zwracamy uwagę na oprocentowanie, marżę oraz prowizję, ale niewielu z nas przykłada szczególną uwagę do tego, w jaki sposób przyjdzie nam regulować należność. Możliwości są dwie: raty równe lub malejące. Wbrew pozorom rodzaj rat ma istotny wpływ na ostateczny koszt kredytu. Jakie raty wybrać?
W przypadku krótkoterminowych kredytów na niskie kwoty, sposób regulowania należności nie ma istotnego wpływu na ich koszt. Inaczej wygląda sytuacja w odniesieniu do wieloletnich zobowiązań na wysokie kwoty, jak kredyty hipoteczne – różnica między kredytem z ratami równymi, a malejącymi może wynieść nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Dowiedz się, kiedy korzystniejsze będą raty równe, a kiedy malejące.
Rata kredytu – czym jest?
Rata kredytu to najogólniej mówiąc comiesięczny koszt kredytu, na który składają się na dwie części: kapitałowa i odsetkowa. Rata kapitałowa to po prostu część pożyczonej od banku kwoty – spłata każdej raty powoduje każdorazowe zmniejszanie się kwoty zadłużenia, a mówiąc prościej część kapitałowa „idzie” na spłatę zadłużenia. Rata odsetkowa to natomiast część stanowiąca wynagrodzenie banku, czyli oprocentowanie, marża i prowizja oraz inne dodatkowe koszty kredytu, jak np. ubezpieczenie.
Czym są raty równe i malejące?
Rata równa, inaczej annuitetowa to taka rata, której wysokość jest stała przez cały okres kredytowania. Natomiast rata malejąca zawsze ma inną wysokość, malejącą z każdym kolejnym miesiącem – pierwsza rata zawsze jest największa, a ostatnia najmniejsza. To nie jedyna różnica pomiędzy ratami stałymi a malejącymi. Czym jeszcze się różnią?
Jak już wspomniano, każda rata kredytu składa się z dwóch części – kapitałowej oraz odsetkowej. Różnica pomiędzy ratami równymi, a malejącymi, polega na odmiennych proporcjach tych dwóch części. Decydując się na raty równe na początku spłacamy mało kapitału, a dużo odsetek, przy czym z każdym miesiącem proporcje zmieniają się, mianowicie rośnie rata kapitałowa, o odsetkowa maleje – wysokość raty kredytu jest jednak zawsze taka sama.
Natomiast decydując się na raty malejące, w każdym miesiącu spłacamy taką samą ilość kapitału (jednak wyższą, niż w przypadku rat stałych), z kolei odsetek spłacamy coraz mniej – najwięcej w pierwszej racie, najmniej w ostatniej. W przypadku raty malejącej wysokość raty kredytu jest więc z każdym kolejnym miesiącem coraz niższa, a dzięki temu, że szybciej zwracamy pożyczony od banku kapitał, to ostatecznie płacimy mniejsze odsetki – te są bowiem uzależnione od wysokości kapitału, który dużo szybciej zwracamy w przypadku kredytu z ratami malejącymi.
Co wybrać? Raty równe czy malejące?
Zarówno raty równe, jak i raty malejące mają swoje dobre i złe strony. Warto je przeanalizować przed podjęciem decyzji o zaciągnięciu jakiegokolwiek kredytu.
Zalety rat równych:
- stała wysokość rat przez cały okres kredytowania – dzięki temu łatwiej zarządzać domowym budżetem,
- wyższa zdolność kredytowa – jest ona bowiem wyliczana na podstawie wysokości pierwszej raty, a ta jest mniejsza w przypadku rat równych, dzięki czemu łatwiej jest uzyskać kredyt.
Wady rat równych:
- większy koszt kredytu – zaciągnięcie kredytu z ratami równymi wiąże się z większymi odsetkami, niż w przypadku kredytu z ratami malejącymi,
- dłuższy okres spłaty długu.
Zalety rat malejących:
- niższe raty z każdym kolejnym miesiącem – dzięki temu po pewnym czasie stanowią coraz mniejsze obciążenie dla domowego budżetu,
- niższy koszt kredytu – w przypadku rat malejących odsetki od kredytu są znacznie niższe w porównaniu do kredytu z ratami stałymi.
Wady rat malejących:
- początkowo wyższe raty – w przypadku rat malejących pierwsze raty są zauważalnie wyższe, niż przy ratach stałych,
- konieczność wykazania wyższej zdolności kredytowej – ze względu na wyższą pierwszą ratę, od której wyliczana jest zdolność kredytowa.
Podsumowując, raty równe wiążą się z wyższymi kosztami kredytu, jednak w początkowym okresie spłaty raty są niższe, a ponadto mają stałą wysokość przez cały okres kredytowania. Natomiast raty malejące to znacznie niższe koszty kredytu, jednak wyższe początkowe raty, choć malejące wraz z czasem.
Skalę oszczędności generowanych przez raty malejące najlepiej zobrazuje przykład dla kredytu hipotecznego o wysokości 500 000 zł:
Oprocentowanie kredytu: 5%
Okres kredytowania: 25 lat
Łączna kwota kredytu do spłaty – raty równe: 876 000 zł
Łączna kwota kredytu do spłaty – raty malejące: 814 000 zł
Oszczędność w przypadku rat malejących: 62 000 zł
Kiedy więc lepiej wybrać raty równe, a kiedy malejące? Jeśli zależy nam na niższych ratach na początku okresu spłaty lub na uzyskaniu wyższej zdolności kredytowej, to powinniśmy wybrać kredyt z ratami równymi. z kolei jeśli zależy nam na jak najniższym koszcie kredytu, to zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie kredyt z ratami malejącymi.