Na przestrzeni ostatnich miesięcy w internecie zaczęło pojawiać się coraz więcej ofert tzw. pożyczek prywatnych. To w zasadzie jedyna opcja na uzyskanie potrzebnej gotówki dla osób, które z różnych powodów nie mają szans na pożyczenie pieniędzy od banku i firm pozabankowych. Niestety, ich trudną sytuację bezwzględnie wykorzystują oszuści. Jak nie dać im się naciągnąć? Na co uważać? Gdzie szukać pożyczek udzielanych na jasno określonych zasadach?
- Czym jest pożyczka na wysoki procent?
- Pożyczka na wysoki procent od osoby prywatnej
- Lichwa a pożyczki pod zastaw
- Lichwa a pożyczki pod hipotekę domu
- Uczciwy pożyczkodawca a lichwiarz. Jak poznać?
- Jak więc odróżnić uczciwego pożyczkodawcę od oszusta?
- Jak uniknąć ofert pożyczek na wysoki procent?
- Co zrobić, gdy staniemy się ofiarą lichwiarza?
- Gdzie można znaleźć uczciwe i bezpieczne oferty pożyczek?
- Podsumowanie
Negatywna historia kredytowa, nieterminowo spłacane zobowiązania, zbyt niskie dochody lub brak zatrudnienia, postępowanie windykacyjne, konto bankowe zajęte przez komornika – to tylko przykładowe sytuacje, w których wniosek pożyczkowy klienta banku lub firmy pozabankowej zazwyczaj zostaje odrzucony. Ostatnią deską ratunku pozostaje wówczas pożyczka od osoby prywatnej, która jest bardzo ryzykownym produktem finansowym.
Czym jest pożyczka na wysoki procent?
Pożyczka prywatna, potocznie nazywana też pożyczką na wysoki procent, polega na zadłużeniu się u osoby prywatnej. Z uwagi na to, że w przypadku tego rodzaju zobowiązania nie mamy do czynienia z żadnym pośrednikiem takim jak bank czy instytucja pozabankowa, strony umowy (czyli pożyczkodawca i pożyczkobiorca) mogą w zasadzie dowolnie ustalać jej zapisy. Z jednej strony jest to elastyczne rozwiązanie, z drugiej – wielkie pole do nadużyć, bo tego rodzaju pożyczki nie są w żaden sposób regulowane prawnie.
Oczywiście, w teorii umowa pożyczki prywatnej powinna być przejrzysta i precyzować zagadnienia związane z terminem spłaty, oprocentowaniem, wysokością rat, wszelkimi dodatkowymi kosztami czy konsekwencjami nieoddania długu w wyznaczonym czasie. Obowiązująca w Polsce ustawa antylichwiarska jasno określa górną granicę kosztów odsetkowych, pozaodsetkowych. Problem w tym, że przepisy w niej zawarte dotyczą pożyczek pozabankowych i nie mają zastosowania w przypadku pożyczek prywatnych.
Cechą charakterystyczną pożyczki na wysoki procent, są – jak wskazuje nazwa – bardzo wysokie koszty. Osoby fizyczne, które decydują się pożyczyć swoje środki (zwykle nazywa się je inwestorami), oczekują premii za ponoszone ryzyko. Ktoś, kto nie był wiarygodny ani dla banku, ani dla instytucji pozabankowej, z dużym prawdopodobieństwem może mieć problem ze spłatą zobowiązania. Wielu inwestorów tylko czeka, aby to wykorzystać.
Pożyczka na wysoki procent od osoby prywatnej
Pożyczanie pieniędzy najczęściej kojarzy się z bankiem lub firmą oferującą ekspresowe chwilówki przez internet klientom z ograniczoną zdolnością kredytową, którym szczególnie zależy na czasie. Rolę pożyczkodawcy może jednak pełnić również osoba prywatna, nieprowadząca działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek. W myśl przepisów Kodeksu cywilnego wystarczy, że będzie właścicielem środków, które planuje pożyczyć. Z racji tego, że są to jej prywatne pieniądze, może sama decydować o tym, ile chce pożyczyć i oferować kwoty dużo wyższe niż te dostępne w firmach pozabankowych. To z kolei przyciąga niczym magnes osoby potrzebujące gotówki „na wczoraj”, które ze względu na spiralę długów, w jaką wpadły, nie mogą liczyć na pozytywne rozpatrzenie wniosku o pożyczkę ani przez banki, ani nawet firmy pozabankowe, zazwyczaj kierujące się o wiele luźniejszymi kryteriami podczas sprawdzania sytuacji finansowej potencjalnych klientów.
Z punktu widzenia pożyczkobiorcy istotne jest również to, że – zgodnie z zapisami Kodeksu cywilnego – od pożyczki prywatnej powyżej 1000 zł musi zapłacić podatek PCC wynoszący 0,5% wartości zaciągniętego zobowiązania. Należy zrobić to w Urzędzie Skarbowym właściwym dla miejsca zameldowania w terminie 14 dni od podpisania umowy pożyczkowej.
Lichwa a pożyczki pod zastaw
Pożyczek na wysoki procent często udziela się pod zastaw. Nazywa się je wtedy pożyczkami z zabezpieczeniem. Przedmiotem zabezpieczenia są najczęściej rzeczy o większej wartości (np. samochód), które mogą zostać przejęte przez pożyczkodawcę w razie nieterminowego spłacania zadłużenia. Prywatni pożyczkodawcy posługują się jednak terminem „zastaw” nieprecyzyjnie, niekiedy celowo używając go jako synonim „przewłaszczenia”, i często wprowadzają tym w błąd pożyczkobiorców.
Za tzw. zastaw rejestrowy uznaje się ruchomości bądź zbywalne prawa majątkowe. Warunkiem jego powstania jest wpisanie zastawu do rejestru zastawów (koszt takiego wpisu to 200 zł). W przypadku egzekucji zadłużenia, które nie zostało uregulowane w określonym terminie, do przejęcia przedmiotu zastawu rejestrowego niezbędny będzie wyrok uznający roszczenie wraz z klauzulą wykonalności.
Przewłaszczenie to z kolei sytuacja, w której pożyczkobiorca przekazuje tytuł własności przedmiotu zabezpieczenia (rzeczy ruchomej) na rzecz pożyczkodawcy. Kiedy nie spłaca terminowo długu, właścicielem przedmiotu zabezpieczenia zostaje pożyczkodawca. Zasady przewłaszczenia powinny zostać określone przez strony podpisujące umowę o pożyczkę oraz w niej opisane. Już na pierwszy rzut oka widać, że rozwiązanie to jest bardziej korzystne z perspektywy pożyczkodawcy i jego interesów, ale może okazać się bardzo ryzykowne dla osoby zadłużonej. Przejęcie przedmiotu zabezpieczenia nie gwarantuje bowiem, że dług zostanie anulowany w całości.
Lichwa a pożyczki pod hipotekę domu
Pożyczkodawca prywatny, zwłaszcza w przypadku pożyczek na wyższe kwoty, może wymagać zabezpieczenia długu w postaci zastawu domu lub mieszkania. W takim wypadku ryzyko wzrasta jeszcze bardziej i trzeba mieć na uwadze, że w przypadku problemów ze spłatą można nawet stracić dach nad głową. Zabezpieczenie pożyczki prywatnej hipoteką wymaga dokonania wpisu w księdze wieczystej (stała opłata za taki wpis wynosi 200 zł). Sama egzekucja przeterminowanej należności może wiązać się ze wszczęciem postępowania sądowego.
Nieuczciwy inwestor może w bardzo prosty sposób wykorzystać zabezpieczenie pożyczki prywatnej hipoteką do przejęcia nieruchomości. Wystarczy, że celowo podniesie koszty pożyczki, mając pewność, że zdesperowany pożyczkobiorca zgodzi się na zaproponowane warunki, mimo że nie jest w stanie spłacać tak wysokiego długu. Kiedy podpisze umowę, myśląc, że „jakoś to będzie”, wystarczy poczekać do momentu, aż pojawią się nieuniknione problemy z regulowaniem zadłużenia w terminie. Pożyczkobiorca zostanie wówczas pozbawiony domu lub mieszkania, a oprócz tego będzie nadal tkwił w niekończącej się spirali długów. Sytuacja ta nie będzie już jednak problemem prywatnego inwestora, który potraktuje to jako doskonały interes.
Uczciwy pożyczkodawca a lichwiarz. Jak poznać?
Człowiek, który pilnie potrzebuje pieniędzy, koncentruje się przede wszystkim na tym, skąd je zdobyć. Kwestie takie jak koszty czy zapisy dotyczące zabezpieczenia pożyczki schodzą na dalszy plan. Niejednokrotnie pożyczkodawca godzi się na wszystko, co zaproponuje inwestor, byle tylko otrzymać środki.
Bez względu na to, jak trudna jest sytuacja materialna, która zmusza do zaciągnięcia długu, trzeba zawsze pamiętać o tym, że pożyczenie pieniędzy od lichwiarza jeszcze bardziej ją pogorszy. Lichwa sama w sobie jest zresztą przestępstwem opisanym w art. 304 Kodeksu karnego: „Kto, wyzyskując przymusowe położenie innej osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, zawiera z nią umowę, nakładając na nią obowiązek świadczenia niewspółmiernego ze świadczeniem wzajemnym, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”.
Jak więc odróżnić uczciwego pożyczkodawcę od oszusta?
Dokładnie sprawdź potencjalnego wierzyciela
Jeśli znalazłeś jego ofertę w internecie, postaraj się zdobyć jak najwięcej informacji na jego temat i sprawdzić opinie osób, które skorzystały z jego usług.
Zanim cokolwiek podpiszesz, dokładnie zapoznaj się z treścią umowy pożyczkowej i… zaproponuj zmiany
Pamiętaj, że również jesteś stroną umowy i nie zgadzaj się na to, by warunki dyktował wyłącznie pożyczkodawca. Sprawdź jego elastyczność i skłonność do negocjacji. Jeśli pójdzie ci na rękę, istnieją przesłanki, że nie jest naciągaczem.
Porównaj koszty
We wspomnianej wyżej ustawie antylichwiarskiej znajdziesz maksymalne koszty pożyczek udzielanych przez instytucje pozabankowe. Porównaj z nimi ofertę inwestora prywatnego. Jeśli kwoty podane w jego ofercie są wielokrotnie wyższe, weź pod uwagę, że możesz mieć do czynienia z kimś nieuczciwym.
Nie patrz wyłącznie na koszty finansowe
Elementy takie jak całkowity koszt pożyczki, wysokość opłat dodatkowych, rat i odsetek za opóźnienie w spłacie są bez wątpienia niezwykle istotne. Ale nie tylko na nie powinieneś zwrócić uwagę przed podpisaniem umowy. Nieuczciwi pożyczkodawcy prywatni często zawierają w dokumentach absurdalne zapisy o zastawie. Wielu z nich w przypadku nieterminowej spłaty żąda praw własności do ruchomości i nieruchomości. Jeżeli zamierzasz pożyczyć kwotę, która jest niewspółmierna do ponoszenia tak ogromnego ryzyka, mocno zastanów się nad złożeniem podpisu.
Jak uniknąć ofert pożyczek na wysoki procent?
Korzystanie z pożyczek prywatnych powinno być ostatecznością. Jeżeli nie udało się uzyskać środków z banku, można spróbować skorzystać z propozycji firm oferujących pożyczki bez umowy o pracę, pożyczki bez BIK czy pożyczki dla zadłużonych.
Z pomocą przychodzi również Komisja Nadzoru Finansowego. Na aktualizowaną przez nią na bieżąco listę ostrzeżeń publicznych KNF trafiają podmioty, względem których istnieje podejrzenie naruszania przepisów finansowych.
Co zrobić, gdy staniemy się ofiarą lichwiarza?
Lichwiarze znani są z tego, że potrafią działać bez skrupułów. W sądach toczy się wiele spraw zorganizowanych grup przestępczych udzielających pożyczek na wysoki procent, których członkowie zastraszali i okradali pożyczkobiorców oraz ich rodziny. Jeśli padłeś ofiarą, nie próbuj działać na własną rękę. Poinformuj policję o zaistniałej sytuacji i czekaj na wskazówki funkcjonariuszy.
Gdzie można znaleźć uczciwe i bezpieczne oferty pożyczek?
Pożyczanie pieniędzy nie musi wiązać się z niepewnością. Na rynku działa wiele uczciwych firm, które udzielają pożyczek od lat i cieszą się zaufaniem klientów. Gdzie je znaleźć? Jednym ze sposobów jest skorzystanie z porównywarek internetowych. Niektóre z nich udostępniają informacje o certyfikatach, jakie otrzymała dana firma. Wiarygodność potwierdzają m.in. Certyfikat Odpowiedzialnego Pożyczkodawcy i Certyfikat Firmy Wiarygodnej Finansowo. Godne polecenia są również podmioty należące do Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych.
Z wzięciem pożyczki na wysoki procent wiąże się spore ryzyko. By się przed nim ustrzec, warto stosować zasadę ograniczonego zaufania i drobiazgowo sprawdzać nie tylko to od kogo, ale i na jakich zasadach pożyczamy pieniądze.
Źródła:
https://www.knf.gov.pl/dla_konsumenta/ostrzezenia_publiczne.