Oprocentowanie nominalne a RRSO. Różnice

Przeglądając oferty lub reklamy pożyczek lub kredytów z pewnością zwróciliście uwagę na umieszczony tam wskaźnik RRSO oraz oprocentowanie nominalne. Czym są te wskaźniki, co mogą nam powiedzieć o kosztach pożyczki i czy któryś z nich jest ważniejszy?

 Według aktualnych przepisów banki i instytucje pozabankowe mają obowiązek informowania klientów o kosztach pożyczki, w tym o wskaźniku RRSO oraz oprocentowaniu nominalnym. Informacja o nich musi znaleźć się nie tylko we wszystkich reklamach, ale też w ofercie pożyczki lub kredytu oraz w umowie. Mimo, że oba wskaźniki są podane w formie procentowej, to jednak znacznie się od siebie różnią.

Sprawdzimy Twoją zdolność w kilku firmach pożyczkowych

Pożycz do 3000 zł na 30 dni

Złóż 1 wniosek »

Co to jest RRSO?

RRSO to skrót terminu Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania. Definicję tego pojęcia znajdziemy w art.5 pkt.12 ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r. i brzmi ona następująco: “rzeczywista roczna stopa oprocentowania to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym” (Dz.U.2011, nr 126, poz.715). Brzmi to nieco zawile, ale w praktyce oznacza, że w RRSO znajdziemy wszystkie koszty kredytu, takie jak oprocentowanie, jak również wszelkie prowizje, ubezpieczenia i inne opłaty, które są wliczone w miesięczną ratę zobowiązania finansowego.

Obowiązek podawania RRSO w ofertach finansowania mają wszystkie instytucje kredytowe (banki, SKOK-i, firmy pożyczkowe), które udzielają kredytów konsumenckich (m.in. limitów w kontach, pożyczek ratalnych, chwilówek). Istotą RRSO jest wyrażenie całkowitego kosztu kredytu jako wartości procentowej w skali roku, co ma ułatwić konsumentowi porównywanie pożyczek różnych firm i banków.

Jak obliczyć RRSO?

Wzór na RRSO znajdziemy we wspomnianej już ustawy o kredycie konsumenckim z 12 maja 2011 roku i przedstawia się on następująco, gdzie poszczególne litery i symbole użyte we wzorze oznaczają:

X – rzeczywistą roczną stopę oprocentowania;

m – numer kolejny ostatniej wypłaty raty kredytu;

k – numer kolejny wypłaty, zatem 1 ≤ k ≤ m;

CK – kwotę wypłaty k;

tK – okres, wyrażony w latach lub ułamkach lat, między dniem pierwszej wypłaty a dniem każdej kolejnej wypłaty, zatem t1 = 0;

m’ – numer kolejny ostatniej spłaty lub wnoszonych opłat;

l – numer kolejny spłaty lub wnoszonych opłat;

Dl – kwotę spłaty lub wnoszonych opłat;

Sl – okres, wyrażony w latach lub ułamkach lat, między dniem pierwszej wypłaty a dniem każdej spłaty lub wniesienia opłat.

Jak widać, wzór na RRSO jest dość skomplikowany, na szczęście nie musimy obliczać go samodzielnie za każdym razem. Możemy w tym celu użyć kalkulatorów, które znajdziemy w sieci, a także oprzeć się na wyliczeniach podanych przez firmy pożyczkowe i banki. Tutaj do wyboru mamy przykład reprezentatywny, który znajdziemy przy wstępnej ofercie pożyczki oraz RRSO wyliczone specjalnie dla nas, po złożeniu wniosku o kredyt lub pożyczkę. Warto jednak pamiętać, że to ten ostatni powinien być dla nas najważniejszy, gdyż odnosi się bezpośrednio do naszego indywidualnego zapytania.

Co wpływa na wysokość RRSO?

Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania w zamyśle ustawodawcy powinna zawierać wszystkie opłaty, które będziemy musieli ponieść w związku z zaciągnięciem podwyżki lub kredytu. Na wysokość RRSO wpływają w największym stopniu:

• oprocentowanie nominalne, czyli odsetki, jakie będziemy musieli zapłacić, podawane w skali rocznej,
• prowizja – ustalana indywidualnie przez banki i instytucje pozabankowe,
• dodatkowe koszty: obowiązkowe ubezpieczenie pożyczki/kredytu,
• wartość pieniądza w czasie i jego zmiana,
• okres na spłatę zobowiązania.

Co RRSO mówi o kosztach pożyczki?

Zgodnie ze swoją definicją, RRSO zawiera w sobie wszystkie obowiązkowe koszty pożyczki lub kredytu. Dlatego musimy pamiętać, by sprawdzić w umowie, jak przedstawiają się koszty opłat dodatkowych, za takie usługi, jak na przykład monity wysyłane z powodu opóźnień, opłaty za kartę kredytową założoną przy zaciągnięciu zobowiązania, lub koszt dodatkowego ubezpieczenia. Takie opłaty mogą, ale nie muszą być wzięte przez firmę lub bank w czasie wyliczania RRSO. Dlatego bardzo ważne jest każdorazowe dokładne przeliczenie dodatkowych kosztów oraz uważne przeczytanie umowy przed jej podpisaniem.

RRSO może dostarczyć nam bardzo wielu informacji na temat atrakcyjności pożyczki, musimy jednak pamiętać o trzech podstawowych zasadach dotyczących posługiwania się tym wskaźnikiem:

1. Przy porównywaniu podobnych ofert im RRSO jest niższe, tym dana oferta kredytowa jest bardziej atrakcyjna zarówno pod względem wysokości łącznego kosztu kredytu jak i rozkładu tego kosztu w czasie,
2. Wykorzystanie RRSO jako wskaźnika pozwalającego porównać oferty kredytowe ma sens tylko wtedy, gdy porównywane kredyty lub pożyczki mają ten sam czas spłaty i ten sam rodzaj rat.
3. Wskaźnik RRSO obejmuje wyłącznie obowiązkowe opłaty związane z pożyczką.

Reasumując, wskaźnik RRSO mówi nam o wszystkich obowiązkowych kosztach pożyczki i został stworzony, by ułatwić konsumentom porównanie ofert pożyczkowych i kredytowych, w czym świetnie się sprawdza, pod warunkiem, że porównujemy oferty o takim samym harmonogramie spłat.

Wysokie RRSO w chwilówkach – dlaczego tak jest?

W reklamach i ofertach pożyczek chwilówek możemy zauważyć wysokie lub bardzo wysokie wskaźniki RRSO. Nie powinno nas to jednak niepokoić, gdyż powodem takiego stanu rzeczy jest specyfika chwilówki. Jako pożyczka, która jest oddawana jednorazowo i po stosunkowo krótkim czasie, siłą rzeczy będzie miała bardzo wysokie RRSO. Wynika to z prostego faktu, że im krótszy czas spłaty zobowiązania, tym wyższe RRSO, a więc w przypadku chwilówek może ono wynosić nawet kilkaset tysięcy procent.

Czy warto kierować się RRSO przy porównywaniu pożyczek pozabankowych?

RRSO jest wskaźnikiem, który może być bardzo pomocny przy porównaniu ofert pożyczkowych i właśnie z tym zamysłem został wprowadzony przez ustawodawcę.

Możemy z niego skorzystać również w przypadku porównywania pożyczek pozabankowych, gdyż najważniejsza kwestią jest porównywanie pożyczek o podobnych parametrach czasowych, a nie rodzaj instytucji finansowej, w której zaciągamy zobowiązanie. W innym przypadku RRSO nie będzie dla nas miarodajne, gdyż wartość pieniądza w czasie jest w tym wskaźniku niezwykle istotną składową.

Jednak RRSO to nie jedyny wskaźnik, którym możemy się kierować przy wyborze pożyczki lub kredytu. Inną ważną wartością jest oprocentowanie nominalne, które także znajdziemy w reklamach i ofertach produktów finansowych.

Oprocentowanie nominalne – co to takiego?

Oprocentowanie nominalne to wskaźnik, który często jest najbardziej eksponowany w reklamach i ofertach pożyczkowych, ale czym jest w praktyce? Najprościej mówiąc to stopa oprocentowania nałożona na pożyczaną kwotę, podawana w skali roku. Należy pamiętać, że ten wskaźnik mówi nam tylko o jednym z kosztów pożyczki lub kredytu, a mianowicie o odsetkach.

Jak obliczyć oprocentowanie nominalne?

Wysokość oprocentowania nominalnego jest sumą dwóch składowych:

• stopy bazowej – uregulowanej prawnie i zależnej od wysokości oprocentowania na rynku międzybankowym,
• marży – ceny pożyczki ustalanej przez instytucję udzielającą pożyczki/kredytu, która może podlegać negocjacjom.

Wysokość stopy bazowej jest regulowana prawnie. Zgodnie z art. 359. § 2 oraz art. 359. § 2¹ Kodeksu Cywilnego “maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne)”, a odsetki ustawowe są równe sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.

Od 9 kwietnia 2020 roku stopa referencyjna NBP wynosi 0,50% w skali rocznej, co jest historycznym minimum. Mnożąc ten wskaźnik razy dwa i dodając ustawowe 3,5 punktów procentowych otrzymujemy maksymalne oprocentowanie pożyczek w wysokości 8% w skali roku, co również jest najniższym wynikiem w historii.

Marża to opłata za udzielenie pożyczki/kredytu, jest ustalana przez bank lub firmę pożyczkową i może być poddana negocjacjom. Nie jest regulowana prawnie, ale jej wysokość musi być podana w reklamach i ofertach pożyczek i kredytów.

Gdzie spotkamy się z oprocentowaniem nominalnym?

Obowiązek podawania wszystkich kosztów kredytu lub pożyczki spoczywa na bankach i instytucjach finansowych, więc informację o oprocentowaniu nominalnym znajdziemy w reklamach wspomnianych produktów finansowych, na stronach instytucji oferujących pożyczki lub kredyty, a także w umowie.

Z oprocentowaniem nominalnym spotkamy się zawsze w przypadku pożyczek ratalnych, chwilówek, kredytów konsumenckich, lokat bankowych, a także kredytów hipotecznych.

RRSO i oprocentowanie nominalne – podobieństwa i różnice

Najważniejszym podobieństwem i czynnikiem sprawiającym, że RRSO i oprocentowanie nominalne często są mylone, jest to, że oba są wyrażone procentowo. Oba również przedstawiają koszt zobowiązania finansowego w ujęciu rocznym i opierają się na wartości odsetek. Jednak na tym podobieństwa między nimi się kończą.

Czym więc różni się RRSO od oprocentowania nominalnego? Przede wszystkim RRSO jest wskaźnikiem znacznie bardziej złożonym niż oprocentowanie nominalne. Oprocentowanie nominalne mówi nam tylko o wysokości odsetek, natomiast RRSO jest bardziej kompleksowe i zawiera w sobie wszystkie obowiązkowe koszty pożyczki lub kredytu, a także uwzględnia zmianę wartości pieniądza w czasie.

Dlaczego RRSO jest wyższe niż oprocentowanie nominalne?

W zdecydowanej większości przypadków RRSO będzie wyższe niż oprocentowanie nominalne. Wynika to przede wszystkim z faktu, że RRSO uwzględnia wszystkie obowiązkowe koszty pożyczki, zaś oprocentowanie nominalne mówi nam jedynie o odsetkach.

Na wysokość RRSO ogromny wpływ ma harmonogram spłat pożyczki lub kredytu i dlatego największą różnicę pomiędzy RRSO a oprocentowaniem nominalnym możemy zaobserwować w przypadku zobowiązań spłacanych w ratach. Dzieje się tak dlatego, że RRSO uwzględnia zmienną wartość pieniądza w czasie, a w przypadku spłaty w ratach będziemy mieć coraz mniej kapitału do dyspozycji. Dlatego RRSO zawsze będzie wyższe niż oprocentowanie nominalne.

RRSO i oprocentowanie nominalne – co powinniśmy zapamiętać?

Zarówno RRSO, jak i oprocentowanie nominalne to ważne wskaźniki, dzięki którym możemy porównać oferty dostępnych na rynku pożyczek i kredytów. Należy pamiętać, że chociaż bardziej eksponowane, to jednak oprocentowanie nominalne to tylko jeden z kosztów pożyczki lub kredytu, jaki będziemy musieli ponieść. Bardziej miarodajne będzie dla nas porównanie ofert za pomocą RRSO, które zawiera w sobie zarówno oprocentowanie nominalne, jak i inne obowiązkowe koszty.

Przy porównaniu ofert za pomocą RRSO zwróćmy uwagę, by porównywać oferty o takim samym, lub bardzo zbliżonym harmonogramie spłat (czas spłaty, rodzaj rat i ich częstotliwość), bo dopiero wówczas RRSO stanie się prawdziwie miarodajnym wskaźnikiem.

Pamiętajmy również, że RSSO i oprocentowanie nominalne to nie jedyne wskaźniki, które pomogą nam w ocenie atrakcyjności produktów finansowych – warto jest znać również całkowity koszt pożyczki lub kredytu, który jest wyrażony w złotówkach. Dzięki takiemu podejściu będziemy w stanie wybrać ofertę, która będzie dla nas najkorzystniejsza.