Zapewne każdy z nas stanął kiedykolwiek w obliczu niebywałej okazji. Banki oraz firmy pożyczkowe nieustannie kuszą możliwością odpoczynku w egzotycznym zakątku świata, zakupu wymarzonego samochodu, czy mieszkania. Przytoczona sytuacja zazwyczaj zbiega się z pytaniem – w jaki sposób sfinansować nie dającą spokoju potrzebę?
W obliczu braku środków finansowych, poddajemy pod rozwagę zaciągnięcie zobowiązania finansowego w formie kredytu lub pożyczki. Wertujemy i oceniamy proponowane przez rynek rozwiązania, starając się najtrafniej dopasować ofertę do naszych aktualnych warunków. Szacujemy wysokość raty, skracamy lub wydłużamy okres umowy, zliczamy kwotę posiadanych już zobowiązań. Zastanawiamy się, czy faktycznie stać nas na zaciągnięcie i spłatę kolejnego zobowiązania, które towarzyszyć nam będzie przez najbliższe kilka lub kilkanaście lat.
Różnice pomiędzy kredytem a pożyczką
Kredyt i pożyczka to pojęcia pomiędzy którymi często stawiany jest znak równości, co istotnie rozmija się z rzeczywistością. Efekt obu rozwiązań jest tożsamy i służy zaciągnięciu długu na sfinansowanie określonych potrzeb, ale już same zasady czy regulacje prawne są zupełnie odmienne. Co zatem różni kredyt od pożyczki?
Kredyt udzielany jest w oparciu o przepisy Prawa Bankowego, a środki finansowe udostępnione mogą być wyłącznie przez banki, co nie oznacza, że nie mogą one udzielać również pożyczek. Natomiast pożyczka regulowana jest przepisami Kodeksu Cywilnego, a pożyczkodawcą może być zarówno osoba fizyczna jak i instytucja, pod warunkiem że są właścicielami przekazywanych pieniędzy.
Umowa kredytu bankowego sporządzona musi być w formie pisemnej, zawierać elementy dotyczące m.in. kwoty i waluty kredytu, wysokości oprocentowania, celu na który został udzielony i terminu spłaty. Konstrukcję pożyczki cechuje znacznie większą swoboda. Przede wszystkim pożyczki nie obowiązuje rygor zachowania pisemnej formy umowy, może być ona nieodpłatna, a pożyczkodawca nie ma obowiązku określania terminu zwrotu.
Zdolność kredytowa – czy mamy szansę na jakiekolwiek finansowanie?
Analiza zdolności kredytowej klienta banku jest zagadnieniem na tyle szerokim, że aby skrupulatnie wyjaśnić zasady weryfikacji, należałoby poświecić temu osobny artykuł. Jest to jednak kwestia na tyle istotna, że nie sposób jej 
pominąć. Postaramy się w przybliżeniu przedstawić proces oceny zdolności kredytowej, stosowany przez banki. Jedno jest pewne – ubiegając się o kredyt, bank wnikliwie oceni ryzyko ewentualnej transakcji.
W dużym uproszczeniu zdolność kredytowa określa maksymalną kwotę kredytu, możliwą do uzyskania przy określonym poziomie zabezpieczeń i terminie spłaty. Banki, zgodnie z przyjętymi procedurami, oceniają czy klient będzie w stanie, bez żadnych zakłóceń, spłacić nowe zobowiązanie. Najistotniejszym czynnikiem definiującym zdolność kredytowa jest poziom dochodów netto, czyli wartości naszych dochodów pomniejszonych o sumę naszych zobowiązań.
Po stronie dochodowej bank ocenia źródło, jakość oraz częstotliwość osiąganych dochodów, które muszą być udokumentowane i pochodzić z legalnych źródeł. Po stronie pomniejszającej dochód, wyróżniamy skumulowane koszty utrzymania gospodarstwa domowego (wydatki na czynsz, żywność, rachunki za media), czy też koszty wynikające z posiadanych już zobowiązań finansowych (raty innych kredytów i pożyczek, debet w rachunku). Ocenie zdolności kredytowej towarzyszy również ocena takich czynników jak – wiek, płeć i stan cywilny kredytobiorcy, profil zawodowy, czy wykształcenie. Bank weryfikuje także rzetelność płatniczą klienta, korzystając z Bazy Informacji Kredytowej (BIK). (Sprawdź jak sprawdzić BIK)
Kredyty dla klientów indywidualnych – popularne rozwiązania
Istnieje wiele parametrów opisujących kredyty bankowe, co przekłada się wprost na mnogość ich kryteriów podziału. Przede wszystkim należy odpowiedzieć na pytanie, kto będzie odbiorcą kapitału, czyli kredytobiorcą. Parametr ten pozwala na klasyfikację kredytów na te kierowane do klientów indywidualnych oraz na te kierowane do klientów korporacyjnych czyli przedsiębiorstw. Poniżej przybliżę najpopularniejsze rodzaje kredytów dla klientów nie prowadzących działalności gospodarczej.
Kredyt w rachunku osobistym zwany także debetem czy limitem kredytowym, jest rozwiązaniem dla osób ceniących sobie swobodę wydatkowania środków, a formalności związane z uruchomieniem kredytu chcą ograniczyć do absolutnego minimum. Skorzystać z debetu możemy jedynie w banku w którym posiadamy konto osobiste. Na podstawie wpływów na rachunek za określony okres, kredytodawca ustala maksymalna kwotę limitu. Warunkiem uruchomienia limitu jest zawarcie odrębnej umowy kredytowej, której czas obowiązywania z reguły sięga 12 miesięcy. Same odsetki pobierane są tylko od wykorzystanej kwoty limitu, jednak należy mieć na uwadze prowizje i dodatkowe opłaty związane z udostępnieniem finansowania.
Innym z popularnych zobowiązań bankowych jest kredyt konsumpcyjny. Jak sama nazwa wskazuje, udostępnione środki finansowe mają służyć zaspokajaniu bieżących potrzeb kredytobiorcy, takich jak zakup sprzętu RTV, czy 
remont mieszkania. Brak konieczności dostarczania jakichkolwiek dowodów związanych z wydatkowaniem środków z kredytu, daje dużą swobodę zarządzania powierzonym kapitałem. Popularność rozwiązania wynika również z łatwej dostępności, gdyż formalności zostały ograniczone do absolutnego minimum i sprowadzają się głownie do udokumentowania źródła dochodów, które z reguły stanowią zabezpieczenie kredytu. Z uwagi na szybkość decyzji kredytowej oraz ograniczoną analizę ryzyka, kredyty konsumpcyjne zaliczamy do najdroższych rozwiązań oferowanych przez banki.
Zobowiązaniem o charakterze konsumpcyjnym z jasno określonym celem jest kredyt samochodowy. Nazwa instrumentu wskazuje bezpośrednio na konkretny typ środka transportu, lecz za jego pomocą sfinansować możemy również motocykl, quad, przyczepę kempingową oraz inne pojazdy podlegające rejestracji. Przedmioty znajdujące się w kręgu naszego zainteresowania mogą być zarówno nowe jak i używane. Oprócz weryfikacji zdolności kredytowej wnioskodawcy, bank zabezpieczy swoją wierzytelność na ubezpieczonym przedmiocie finansowania. Na rynku znaleźć można oferty wolne od zabezpieczania na samym pojeździe, jednak z uwagi na podwyższone ryzyko kredytodawcy, ich koszt będzie wyższy.
Niewielu z nas stać na zakup wymarzonej działki, domu, czy mieszkania przy wykorzystaniu na ten cel wyłącznie środków własnych. Z myślą o klientach pragnących zmienić lub poprawić swoją sytuację mieszkaniową, banki proponują rozwiązanie w postaci kredytu mieszkaniowego (sprawdź ranking kredytów hipotecznych). Analizując przeciętną kwotę kredytu mieszkaniowego oraz kierując się wysokością bezpiecznej z punktu widzenia ryzyka raty, zobowiązania w tej formie udzielane są w przeważnie na dłuższy okres, sięgający nawet 30 lat.
Główną cechą kredytu mieszkaniowego jest forma zabezpieczenia – hipoteka ustanowiona na rzecz banku, wpisywana w księdze wieczystej nieruchomości. To ograniczenie rzeczowe, gdzie hipoteka jest trwale związana z nieruchomością. Kolejną, ważną cechą jest wkład własny, który zgodnie z obowiązującymi przepisami wynosi co najmniej 10% wartości nieruchomości. Lista formalności związana z przyznaniem finansowania jest niezmiernie długa, w końcu wiążemy się z kredytodawcą na wiele lat, ale w zamian za to możemy cieszyć się niskim oprocentowaniem kredytu.
Spiesz się powoli, porównuj oferty, pomyśl dwukrotnie
Nadarzające się, często niespodziewane okazje, powodują że nie jesteśmy w stanie racjonalnie określić, czy rzeczywiście mamy do czynienia z niecodzienną szansą, czy bardziej poddajemy się magii chwili. Choć bywa to trudne, warto w takich momentach zachować zimną krew i rozsądnie rozeznać swoją sytuację finansową. Spokojnie ocenić, czy faktycznie stać nas na zaciągniecie kolejnego zobowiązania, czy lepiej odłożyć zakup w czasie i podjąć próbę zgromadzenia niezbędnych środków finansowych.
Funkcjonujemy w czasach, w których banki na wszelkie sposoby zabiegają o kolejnych klientów, warto więc właściwie wykorzystać ten trend. Kredyty o tożsamych parametrach często różnią się zarówno ceną, jakością obsługi, czy poziomem wymaganych zabezpieczeń. Mając na względzie nieraz kilkuletni okres spłaty długu, uważam że opłaca się poświęcić kilka chwil na wybór właściwego rozwiązania.
BB