Przepisanie mieszkania jest bardzo atrakcyjną formą przekazania własności nieruchomości, bo tanią. Sprawdzamy na jakie koszty trzeba się przygotować w razie podpisania umowy darowizny.
- Jak działa darowizna mieszkania?
- Darowizna, umowa o dożywocie i testament – formy przekazania własności
- Darowizna
- Umowa o dożywocie
- Testament
- Przepisanie mieszkania – krok po kroku
- Przepisanie mieszkania na dziecko a podatek
- Ile wynosi podatek od darowizny?
- Koszty notarialne przepisania domu lub mieszkania
- Testament czy darowizna. Co się bardziej opłaca?
- Darowizna mieszkania a zachowek
- Podsumowanie
Przepisanie mieszkania można określić jako przekazanie nieruchomości na rzecz drugiej osoby – najczęściej członka rodziny lub osoby bliskiej. Sama czynność ma charakter nieodpłatny, choć może wiązać się ze spełnieniem określonych warunków czy pokryciem kosztów notarialnych.
Jak działa darowizna mieszkania?
Darowizna mieszkania polega na przekazaniu nieruchomości w drodze umowy zawartej przed notariuszem. Darczyńca – czyli właściciel mieszkania, przekazuje na rzecz osoby obdarowanej, własność nieruchomości. Darowizna jest nieodpłatna – to najważniejsza różnica pomiędzy umową darowizny a umową sprzedaży nieruchomości. Osobą obdarowaną może być każdy, kto zostanie wybrany przez darczyńcę, niekoniecznie członek najbliższej rodziny.
Darowizna, umowa o dożywocie i testament – formy przekazania własności
Przekazanie własności nieruchomości może odbyć się m.in. pod postacią darowizny, umowy o dożywocie lub testamentu.
Darowizna
Darowizna to umowa, która polega na zobowiązaniu się darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Umowa darowizny nieruchomości musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Darczyńca może w ramach umowy zobowiązać obdarowanego do wykonania określonego polecenia. Darowizna jest bezpłatna.
Umowa o dożywocie
Umowa o dożywocie zakłada przeniesienie własności nieruchomości w zamian za dożywotnie utrzymanie zbywcy. Jeśli inaczej w umowie nie określono, to nabywca mieszkania musi m.in. przyjąć dożywotnika jako domownika, zapewnić mu wyżywienie, ubranie, mieszkanie z wszystkimi mediami, a także pomoc i pielęgnowanie w razie choroby.
Testament
Umożliwia rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci według woli spadkodawcy. Testament ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym. Majątek przechodzi na spadkobierców z chwilą otwarcia spadku czyli z chwilą śmierci spadkodawcy. Testament może być sporządzony notarialnie, ustnie w obecności dwóch świadków wobec określonych w kodeksie cywilnym urzędników (np. wójta, starosty, marszałka) a także na piśmie własnoręcznie przez spadkodawcę. Kodeks cywilny dopuszcza także formy szczególne testamentów sporządzone w określonych okolicznościach.
Przepisanie mieszkania – krok po kroku
Przepisanie mieszkania w drodze darowizny wiąże się z wizytą u notariusza. Jednak wcześniej warto:
- określić wartość nieruchomości będącej przedmiotem darowizny – od tego będzie zależeć wysokość opłat. Najbardziej wiarygodne będzie sporządzenie wyceny przez rzeczoznawcę majątkowego.
- przygotować dokumenty związane z własnością nieruchomości – darczyńca musi przedstawić akt własności mieszkania,
- ustalić kwestie podatkowe – nie zawsze trzeba zapłacić podatek od darowizny, ale w przypadku pojawienia się takich kosztów, warto przygotować się do tego finansowo,
- poszukać kancelarii notarialnej – koszty notarialne mogą się różnić, dlatego porównanie różnych ofert pozwoli wybrać tę najbardziej korzystną finansowo,
- przygotować finanse niezbędne na pokrycie kosztów notarialnych i ewentualnego podatku.
Ostatnim krokiem jest umówienie wizyty u notariusza i podpisanie umowy darowizny.
Dowiedz się więcej z artykułu: Koszty notarialne darowizny
Przepisanie mieszkania na dziecko a podatek
Przeniesienie prawa własności rzeczy na rzecz dziecka, podlega zwolnieniu od podatku w razie zgłoszenia nabycia własności do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Jednak w przypadku przepisania nieruchomości w drodze umowy darowizny, zgłoszenie nie jest potrzebne – bo wszelkie formalności w tym zakresie dokonuje notariusz, przed którym została zawarta umowa.
Ile wynosi podatek od darowizny?
Wysokość podatku od darowizny zależy od dwóch czynników: grupy podatkowej do której zaliczony jest nabywca nieruchomości i wartości darowizny. Podatek liczony jest od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku. Dodatkowo z konieczności zapłaty podatku zwolnieni są: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha. Oczywiście, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw do właściwego urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego. Jeśli przedmiotem darowizny byłyby pieniądze, to wymagane jest udokumentowanie przekazania środków na rachunek płatniczy nabywcy – czyli konieczny jest przelew bankowy.
Koszty notarialne przepisania domu lub mieszkania
Wysokość kosztów notarialnych z tytułu darowizny mieszkania lub domu zależy od wartości nieruchomości. Maksymalną wysokość kosztów notarialnych z tego tytułu określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28.06.2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, które wynoszą:
- przy 3.000 zł – 100 zł,
- powyżej 3.000 zł do 10.000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3.000 zł,
- powyżej 10.000 zł do 30.000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10.000 zł,
- powyżej 30.000 zł do 60.000 zł – 710 + 1% od nadwyżki powyżej 30.000 zł,
- powyżej 60.000 zł do 1.000.000 zł – 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60.000 zł,
- powyżej 1.000.000 zł – do 2.000.0000 zł – 4.770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł
- powyżej 2.000.000 zł – 6.770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł, nie więcej jednak niż 10.000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej nie więcej niż 7.500 zł.
Rozporządzenie określa koszty maksymalne, a to oznacza, że faktycznie w kancelarii notarialnej można zapłacić mniej. Dlatego warto porównać koszty notarialne w różnych miejscach, szczególnie w przypadku nieruchomości o znacznej wartości.
Testament czy darowizna. Co się bardziej opłaca?
Biorąc pod uwagę tylko koszty notarialne związane z przeniesieniem własności nieruchomości, bardziej opłaca się sporządzenie testamentu. Maksymalne koszty przygotowania takiego aktu to 100 zł, a powołanie kogoś do dziedziczenia majątku po zmarłym na podstawie testamentu może mieć również zwykłą formę pisemną, a wtedy odbywa się zupełnie bez kosztów. Trzeba jednak pamiętać, że osoby pominięte w testamencie, które podlegałyby dziedziczeniu na podstawie ustawy, mogą wystąpić o zachowek. Dodatkowo nabycie nieruchomości czy innego majątku przez osobę wskazaną w testamencie jest możliwe dopiero po śmierci właściciela nieruchomości i czasem może wiązać się z długotrwałym postępowaniem spadkowym i kosztowną spłatą osób uprawnionych do zachowku.
W przypadku umowy darowizny, własność nieruchomości przechodzi na obdarowanego jeszcze za życia darczyńcy. Koszty, które trzeba ponieść są niewielkie w stosunku do uzyskanych korzyści.
Darowizna mieszkania a zachowek
Darowizna mieszkania nie zawsze będzie chronić przed koniecznością zapłaty zachowku. Jeśli uzyskanie zachowku od spadkobierców testamentowych będzie niemożliwe (bo np. masa spadkowa na to nie pozwala), to osoba uprawniona do zachowku może wystąpić do osoby obdarowanej z żądaniem określonej kwoty pieniężnej w celu uzupełnienia zachowku.
Wyjątek stanowi darowizna, która została dokonana na co najmniej 10 lat przed śmiercią spadkodawcy na rzecz osób, które nie są uprawnionymi do dziedziczenia czy zachowku po zmarłym. W takim przypadku darowizna jest pomijana przy obliczaniu zachowku, a obdarowany nie musi ponosić dodatkowych kosztów.
Podsumowanie
Koszty związane z przepisaniem mieszkania są niewielkie w porównaniu z zakupem nieruchomości w warunkach komercyjnych, a liczba formalności jest nawet mniejsza. Dlatego taka forma nabycia mieszkania jest bardzo atrakcyjna i chroni przed koniecznością zaciągnięcia kredytu hipotecznego.