“Kwota wolna od podatku” – to sformułowanie, które możemy usłyszeć w rozmowie ze znajomymi, w czasie konsultacji z księgową lub oglądając debatę polityczną. Co oznacza to sformułowanie i dlaczego budzi tak dużo kontrowersji?
- Czym jest kwota wolna od podatku?
- Jak obliczyć kwotę wolną od podatku?
- W których PIT-ach można wskazać kwotę wolną od podatku?
- Ile obecnie wynosi kwota wolna od podatku w Polsce?
- Ulgi podatkowe a kwota wolna od podatku 2021. Co możesz odliczyć?
- Komu przysługuje kwota wolna od podatku?
- Kwota wolna od podatku dla osób do 26 roku życia
- Podatek dla firm a kwota wolna od podatku
- Emerytura i renta a kwota wolna od podatku
- Wspólne rozliczenie małżonków
- Kwota wolna od podatku – w UE i innych krajach
- Podsumowanie
Od czasu wprowadzenia obowiązku składania zeznań podatkowych wysokość kwoty od podatku wzbudza duże emocje. Sondaż przeprowadzony w kwietniu 2021 roku na zlecenie RMF FM i „Dziennik Gazeta Prawna” wskazuje, że 32,8% badanych chce podwyższenia kwoty wolnej od podatku. Mimo tego, Polska znajduje się w końcówce listy krajów pod względem wysokości kwoty wolnej od podatku. Ile wynosi kwota wolna od podatku w Polsce, a ile w innych krajach? Komu przysługuje i jak można z niej skorzystać?
Czym jest kwota wolna od podatku?
Kwota wolna od podatku (właśc. kwota dochodu wolnego od podatku) oznacza wysokość dochodu osiągniętego w ciągu roku, od którego nie trzeba odprowadzać podatku. Każdy kraj określa tę wartość inaczej. W Polsce jej wartość określa ustawa o podatku dochodowym, a także jej kolejne nowelizacje.
Jak obliczyć kwotę wolną od podatku?
Od 2017 roku kwota wolna od podatku stała się zależna od wysokości dochodu i ma charakter degresywny. W praktyce oznacza to, że im więcej zarabiamy, tym mniejsza kwota z naszego dochodu będzie wolna od opodatkowania.
Aktualnie wysokość dochodów została podzielona na 5 progów, a kwota wolna od podatku jest obliczana inaczej dla każdego z nich. Zasady obliczania wysokości kwoty wolnej od podatku w naszym przypadku będzie zależeć od tego, w którym przedziale mieści się nasz roczny dochód. Można to obliczyć za pomocą kalkulatorów dostępnych online, skorzystać z porady księgowego lub sprawdzić za pomocą poniższej tabelki. Po lewej stronie widzimy przedział dochodowy, w którym się znajdujemy, zaś po prawej kwotę, od której nie musimy odprowadzać podatku lub sposób jej obliczenia.
| Dochód w skali roku - kwota podstawy opodatkowania | Kwota wolna od podatku - wysokość kwoty zmniejszającej podatek |
|---|---|
| do 8000 zł | 1360 |
| 8 001 – 13 000 zł | 1360 zł pomniejszone o wynik działania: 834,88 zł × (podstawa obliczenia podatku – 8000 zł) / 5000 zł |
| 13 001 – 85 528 zł | 525.12 |
| 85 528 – 127 000 zł | 525,12 zł pomniejszone o wynik działania: 525,12 zł × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) / 41 472 zł |
| od 127 001 zł | Brak kwoty wolnej od podatku |
W których PIT-ach można wskazać kwotę wolną od podatku?
Z kwoty wolnej od podatku mogą korzystać płatnicy składający zeznanie podatkowe za pomocą formularzy PIT-36 i PIT-37.W których PIT-ach można wskazać kwotę wolną od podatku?
Ile obecnie wynosi kwota wolna od podatku w Polsce?
Aktualna kwota wolna od podatku wynosi 8000 zł. Kwota ta zmieniała się na przestrzeni lat. W latach 2000 – 2016 miała charakter stałej kwoty, niezależnie od osiąganego dochodu. Od 2017 roku ma charakter degresywny, to znaczy że im większy dochód, tym niższa kwota wolna od opodatkowania. Zmiany kwoty wolnej od podatku w Polsce przedstawiały się następująco:
| Rok | Kwota wolna od podatku |
|---|---|
| 2000 | 2295.79 |
| 2001 | 2596.43 |
| 2002 | 2727.16 |
| 2003-2006 | 2789.89 |
| 2007 | 3013.37 |
| 2008-2016 | 3 091zł |
| 2017 | 6600 zł (kwota degresywna) |
| 2018-2021 | 8000 (kwota degresywna) |
Ulgi podatkowe a kwota wolna od podatku 2021. Co możesz odliczyć?
Kwota wolna od podatku to nie jedyna możliwość zmniejszenia podatku. Możemy również skorzystać z ulg podatkowych. Obecnie obowiązują ulgi podatkowe z następujących tytułów:
- Darowizny na:
- cele kultu religijnego
- walkę z pandemią COVID-19
- działalność pożytku publicznego
- kształcenie zawodowe
- działalność charytatywną
- komputery przenośne dla celów oświatowych
- Odliczenie składek na ubezpieczenia
- zdrowotne (krajowe i zagraniczne)
- społeczne (krajowe i zagraniczne)
- Ulga na dziecko
- Darowizna krwi i osocza
- Rehabilitacja
- Wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE)
- Ulga na Internet
- Działalność badawczo-rozwojowa
- Ulga abolicyjna
- Wydatki na spłatę odsetek od kredytu
- Ulga termomodernizacyjna
- Odliczenie straty
- Ulga z tytułu inwestycji
- Prawa własności intelektualnej
- Ulga dla młodych
Sprawdź więcej w artykule: „Co można odliczyć od podatku?”
Komu przysługuje kwota wolna od podatku?
Kwota wolna od podatku przysługuje każdej osobie, która spełnia następujące warunki:
- rozlicza się na zasadach ogólnych korzystając z progresywnej skali podatkowej (17 i 32%). To oznacza, że z kwoty wolnej od podatku nie będą mogli skorzystać przedsiębiorcy korzystający z podatku liniowego, ryczałtu czy karty podatkowej.
- mieści się w odpowiednim przedziale dochodów, do 127 000 zł rocznie
- składa rozliczenie podatkowe za pomocą formularza PIT-36 lub PIT-37.
Kwota wolna od podatku dla osób do 26 roku życia
Do niedawna młode osoby były jedną z grup, która ze względu na relatywnie niskie dochody, najczęściej korzystała z kwoty wolnej od podatku. Od sierpnia 2019 roku, wskutek nowelizacji ustawy o podatku dochodowym, osoby do 26 roku życia mogą korzystać z tzw. “ulgi dla młodych”. To oznacza, że ich dochody są objęte całkowitym zwolnieniem z podatku dochodowego. To oznacza, że osoby do 26 roku życia z reguły nie mają możliwości skorzystania z kwoty wolnej od podatku, gdyż nie odprowadzają podatku.
Jeśli jednak dochody uzyskane przez osobę poniżej 26 roku życia są wyższe, niż ustalony na dany rok limit (w 2020 było to 85 528 zł), wówczas konieczne jest rozliczenie się według skali podatkowej, a tym samym pojawi się możliwość skorzystania z kwoty wolnej od podatku.
Ulga dla młodych nie obejmuje również osób prowadzących własną działalność gospodarczą. Oni mogą korzystać z kwoty wolnej od podatku na identycznych zasadach, co pozostali przedsiębiorcy.
Podatek dla firm a kwota wolna od podatku
Z kwoty wolnej od podatku będą mogli skorzystać wyłącznie ci przedsiębiorcy, którzy rozliczają się za pomocą skali podatkowej (17 i 32%). Przedsiębiorcy korzystający z podatku liniowego, ryczałtu lub karty podatkowej nie mają takiej możliwości. Osoby, które uzyskują dochody z dwóch różnych źródeł (np. działalność gospodarcza i etat) muszą pamiętać, że przysługuje im jedna kwota wolna od podatku. Dodatkowo kwota ta powinna być w pierwszej kolejności odliczana z tytułu prowadzenia firmy.
Emerytura i renta a kwota wolna od podatku
Emerytury i renty są obarczone składkami zdrowotnymi, a także podatkiem dochodowym. To oznacza, że zasady korzystania z kwoty wolnej od podatku są identyczne, jak dla osób aktywnych zawodowo. Osoby, dla których emerytura lub renta jest jedynym źródłem dochodu, nie mają obowiązku składania deklaracji podatkowej, rozlicza je bezpośrednio Urząd Skarbowy. Oznacza to, że nadpłacona kwota podatku jest automatycznie uwzględniona w kolejnej wypłacie emerytury lub renty.
Wspólne rozliczenie małżonków
W przypadku wspólnego rozliczania się małżonków, zarówno mąż jak i żona ma prawo do skorzystania z własnej kwoty wolnej od podatku. Zostaje ona obliczona na podstawie wspólnego rozliczenia, co jest korzystne w sytuacji, gdy jedno z małżonków zarabia znacznie więcej od drugiego.
Kwota wolna od podatku – w UE i innych krajach
Kwota wolna od podatku funkcjonuje w większości krajów świata. Jej wysokość jest jednak bardzo zróżnicowana, a także często aktualizowana. Oczywiście porównanie samych kwot, bez kontekstu kosztów życia w danym kraju, nie jest całkowicie miarodajne, jednak daje nam pewien obraz sytuacji. Wynika z niego, że polska kwota wolna od podatku jest jedną z najniższych w Europie, ale też świecie.
| Kraj | Kwota wolna od podatku (w przeliczeniu na złotówki) |
|---|---|
| Cypr | 87666,15 |
| Hiszpania | 79605,36 |
| Finlandia | 72380,77 |
| Wielka Brytania | 63861,82 |
| Luksemburg | 50644,06 |
| Austria | 49452,7 |
| Kolumbia | 45172 |
| Belgia | 39022.68 |
| Stany Zjednoczone | 38299.28 |
| Niemcy | 36550.04 |
| Dania | 28156.57 |
| Brazylia | 28000 |
| Francja | 26807.86 |
| Grecja | 22478.5 |
| RPA | 20000 |
| Tajlandia | 14040 |
| Botswana | 12384 |
| Maroko | 11127 |
| Szwecja | 9138.96 |
| Polska | 8000 |
Źródła:
- https://www.podatki.gov.pl/z-twoich-podatkow/dochody-i-wydatki-z-twoich-podatkow/
- https://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/8142882,nowy-lad-wyzsza-kwota-wolna-nizsze-podatki-sondaz.html
- https://www.podatki.gov.pl/pit/ulgi-odliczenia-i-zwolnienia/
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Kwota_wolna_od_podatku
- https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-progresywny-podatek-dochodowy-zasady-ogolne-skala-podatkowa