Banki komercyjne na całym świecie działają na rynku zarówno jako strona udzielająca kredytów, jak i je zaciągająca (kredytodawcy i kredytobiorcy). Dlatego też potrzebny był wskaźnik, na podstawie którego mogłyby obliczać wysokość oprocentowania na rynku wewnętrznym. Właśnie z tego powodu powstał WIBOR.
Znaczny wzrost stóp procentowych w ostatnich miesiącach przełożył się także na wzrost wskaźników bankowych.
Czym jest WIBOR?
Warsaw Interbank Offer Rate czyli po prostu WIBOR – określa wysokość oprocentowania kredytów na rynku bankowym. Innymi słowy jest to koszt, który musi ponieść bank za pożyczenie pieniędzy od innego banku. Można porównać go do oprocentowania kredytu, który bank zaciągnął w innym banku.
Stawka referencyjna WIBOR stanowi średnią arytmetyczną wysokości oprocentowania przedstawianej przez banki, które są uczestnikami Fixingu (procedury, w ramach której ustalana jest wysokość stawek referencyjnych). Wartości skrajne czyli najwyższe i najniższe są odrzucane.
Aktualne stawki WIBOR
WIBOR jest wyznaczany dla 89 terminów, które na dzień 14 kwietnia 2022 r. wynoszą:
1 Dzień Roboczy – overnight (O/N) – 4,3%
1 Dzień Roboczy – tomorrow/next (T?/N) – 4,53%
1 tydzień (SW) – 4,58 %
2 tygodnie (2W) – 4,60 %
1 miesiąc (1M) – 4,74 %
3 miesiące (3M) – 5,51 %
6 miesięcy (6M) – 5,78 %
1 rok (1Y) – 5,97 %
Stawki ustalane są w każdy dzień roboczy o godzinie 11.00 na podstawie danych podawanych przez banki. Aktualne stawki WIBOR są publikowane przez Administratora, którym jest GPW Benchmark S.A. Za nadzór merytoryczny nad kwestiami, które są związane z obliczaniem stawek referencyjnych, odpowiada z kolei Komitet Nadzorczy GPW Benchmark S.A.
W jaki sposób obliczany jest WIBOR?
Do obliczenia stopy WIBOR stosuje się średnią arytmetyczną wysokości oprocentowania w największych bankach liczoną w ujęciu rocznym. Do jej obliczenia zebrane są dane z szesnastu banków, które przodują na rynku krajowym pod względem aktywów. Aby ją uzyskać, odrzuca się wartości skrajne. A w jaki sposób bank wylicza WIBOR do podpisanych już umów kredytowych?
W przypadku wskaźnika WIBOR 1M (1 miesiąc) będzie to średnia arytmetyczna z 30 (lub 31) dziennych stawek WIBOR 1M. Oblicza się ją do określonego przez bank dnia miesiąca, który poprzedza okres jego obowiązywania, a obliczona w ten sposób stawka obowiązuje przez miesiąc.
W przypadku wskaźnika WIBOR 3M jest określana na podstawie wartości (najczęściej z przedostatniego dnia roboczego, chociaż nie zawsze jest to regułą) kwartału poprzedzającego okres jego obowiązywania, a obliczona w ten sposób stawka obowiązuje przez 3 miesiące, czyli kwartał kalendarzowy.
W przypadku wskaźnika WIBOR 6M jest określana na podstawie wartości (najczęściej z przedostatniego dnia roboczego, chociaż nie zawsze jest to regułą) półrocza poprzedzającego okres jego obowiązywania, a obliczona w ten sposób stawka obowiązuje przez 6 miesięcy.
Co do zasady wskaźniki WIBOR (za wyjątkiem WIBOR ON i WIBOR TN) wylicza się od drugiego dnia roboczego po zawarciu transakcji. Załóżmy, że doszło do niej dziś i mamy wtorek. W takiej sytuacji WIBOR będzie obliczany od czwartku. W przypadku stawek WIBOR dotyczących jednego dnia roboczego, liczony jest on od dnia zawarcia transakcji (WIBOR ON) lub następnego dnia roboczego po zawarciu transakcji (WIBOR TN).
W jaki sposób WIBOR wpływa na wysokość rat kredytu?
Oprocentowanie kredytów hipotecznych jest najczęściej zmienne i składa się z dwóch elementów: marży banku i stawki WIBOR, na której opiera się oprocentowanie kredytów oferowanych przez banki klientom. O ile marża banku pozostaje na stałym poziomie i jej wysokość ustalona jest w umowie kredytu, to stawka referencyjna może ulec zmianie.
Najczęściej w ramach kredytów hipotecznych stosowany jest WIBOR 3M – co oznacza, że oprocentowanie będzie ustalane co kwartał lub WIBOR 6M – wówczas stawka referencyjna aktualizowana jest co pół roku. Im wyższa stawka WIBOR, tym wyższe oprocentowanie, co przekłada się na wysokość raty. Oczywiście, jeśli WIBOR będzie niższy, kredytobiorca na tym również zyska.
Wartość WIBOR jest ściśle powiązana z wysokością referencyjnej stopy procentowej ustalanej podczas posiedzeń członków Rady Polityki Pieniężnej. Każde jej podniesienie ma bezpośredni wpływ na wzrost stawki WIBOR, której wartość jest do niej mocno zbliżona.
Decydując się na kredyt hipoteczny, warto przeanalizować wysokość wszystkich kosztów i założyć, że wartość stawki referencyjnej WIBOR może wzrosnąć. Dzięki temu ewentualna zmiana wysokości raty kredytu nie będzie zaskoczeniem.
Kiedy ma zastosowanie WIBOR 3M, WIBOR 6M i WIBOR 12M?
Trzy najczęściej stosowane przez banki stawki WIBOR to WIBOR 3M, WIBOR 6M i WIBOR 12M. Z pierwszej z nich do obliczenia oprocentowania kredytu hipotecznego udzielanego w złotówkach korzysta większość instytucji bankowych działających w Polsce. Nieco mniej popularny, wykorzystywany w celu wyliczania oprocentowania długoterminowych kredytów i pożyczek, jest wskaźnik WIBOR 6M (półroczny). Jeszcze rzadziej korzysta się z WIBOR 12M obejmującego 1 rok kalendarzowy.